Het kasteel Dussen kent een bewogen geschiedenis, waarbij de oorsprong teruggaat tot 1330. De hertog van Brabant geeft toestemming aan de heer van Heusden om aan het stroompje ‘de Dusse’ een donjon te bouwen om het hoofd te bieden aan de graaf van Holland. Jan van der Dussen is vermoedelijk de eerste bewoner. In 1387 krijgt Arent van der Dussen vervolgens toestemming van de graaf van Holland om de woontoren “…op te doen maken ende te doen tymmeren .. also groet ende also starc als ‘t hun ghenoegen sal..”. Oftewel: toestemming om de woontoren uit te breiden tot een sterk slot. Het kasteel krijgt een omvang van 26 x 26 meter met muren van 3 meter dik en met schietgaten, 2 imposante torens en een ophaalbrug. Maar het is nog geen 35 jaar oud als de St.Elisabethsvloed van 1421 het kasteel en het omliggend land onbewoonbaar maakt. Het kasteel raakt zwaar beschadigd door het water en door terugkerende dorpsbewoners die er bouwmateriaal vinden voor de herbouw van hun eigen huizen. Pas na de drooglegging na de aanleg van de Kornse Dijk, begint Jan V van der Dussen rond 1470 met de wederopbouw. Op de onderste ronde delen van de torens is dit herstel nog goed zichtbaar. Spaanse soldaten nemen in 1573 het kasteel in en veroorzaken opnieuw flinke schade. In 1609 volgt een grondige verbouwing door Walraven baron van Gent. Hij realiseert de Toscaanse zuilengalerij op de binnenplaats en geeft het kasteel daarmee zijn huidige allure en charme. Al in 1626 is er een volgende eigenaar: Eduard van Axel, die de westelijke vleugel toevoegt en de torens verhoogt. Zijn nazaat Eduard van der Schueren van Hagoort bouwt rond 1690 de bovengalerij.

Er volgen nog vele eigenaren, maar zelden wonen ze er ook. Zoals de familie d’Ursel, die het kasteel in 1901 aanbiedt als klooster voor de Zusters Karmelietessen, die uit Frankrijk zijn verdreven. De nonnen blijven tot 1920. De laatste bewoonster is de markante Mevrouw Rolina Suringar, de ‘vrouw met de zes slapers’ van Antoon Coolen. Als zij in 1931 plotseling overlijdt, wordt overwogen het kasteel voor sloop aan te bieden. Uiteindelijk koopt de gemeente Dussen het verwaarloosde kasteel voor 15.000,- gulden en laat het restaureren om te dienen als gemeentehuis. Maar opnieuw raakt het zwaar beschadigd. Nu door bombardementen in de Tweede Wereldoorlog en weer moet het worden hersteld. Vanaf 1954 tot aan de gemeentelijke herindeling van 1997 is het in gebruik als raadhuis. Na een erfpachtovereenkomst van tien jaar neemt NV Monumenten Beheer Brabant in 2013 het kasteel en daarmee de exploitatie over van de gemeente. Het blijft een officiële trouwlocatie.

De Stichting Vrienden van Kasteel Dussen is in 1990 opgericht om het kasteel openbaar toegankelijk te houden en het als cultureel erfgoed uit te dragen. De stichting organiseert in dit sfeervolle kasteel rondleidingen, concerten, lezingen, kindervoorstellingen, schoolrondleidingen, het Huis van Sinterklaas en de jaarlijkse Dag van het Kasteel… van harte welkom!      Voor €15,- per jaar bent u ‘Vriend van het kasteel’. Daarmee krijgt u korting op entree van onze voorstellingen èn gratis toegang tot de Dag van het Kasteel.

In vergelijking met andere kastelen is kasteel Dussen van een bescheiden afmeting. Juist daardoor en door de bijzondere binnenplaats met de Toscaanse zuilengalerij uit de begin 17e eeuw, heeft het een geheel eigen charme en sfeer.