De ruïne van Teylingen is een indrukwekkende ronde waterburcht die het vlakke landschap domineert. Vermoed wordt dat de burcht rond 1200 werd gebouwd.
Oorspronkelijk was er slechts sprake van een ringmuur; de donjon werd later in de 13e eeuw toegevoegd. Behalve de huidige burcht was er een uitgestrekte voorburcht, die eveneens door een gracht was omgeven. Hier verrees in de 14e eeuw een comfortabel en luxe woonhuis.

Het kasteel dat oorspronkelijk bewoond werd door de heren van Teylingen diende ter bescherming van de Rijndijk en de weg naar Haarlem. In 1282 verviel het leen aan de Hollandse graven omdat de heren van Teylingen geen erfgenamen in de directe lijn bezaten. Later kreeg het slot de functie van jachtslot en houtvesterij van de Hollandse graven.
De bekendste houtvester was gravin Jacoba van Beieren die er vooral de laatste jaren voor haar dood verbleef. Zij overleed er op
9 oktober 1436.

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog – vooral in de periode 1572-1574 – werd het slot zwaar beschadigd. In 1605 begon men met het herstel. Nadat het dak van de donjon bij een brand in 1676 werd verwoest, werden donjon en ringmuur niet opnieuw opgebouwd. Tot de Franse bezetting van ons land in 1793 behield het slot zijn functie als houtvesterij.

In 1801 werden het slot en de omliggende gebouwen verkocht, waarbij bepaald werd dat de ringmuur en de donjon niet gesloopt mochten worden.

In 1857 kochten twee jonkheren van Teylingen – geen directe afstammelingen van de voormalige heren – bij een publieke verkoping het resterende gedeelte op. In 1888 werd de ruïne weer staatseigendom. Nadien was het beheer van het monument vooral gericht op behoud.