Tijdens Dag van het Kasteel kun je op Huis Bergh kennismaken met het personeel anno 1560. Hier kun je alvast meer lezen over wat voor personeel dit zoal was. Een kasteel kon vroeger namelijk ook al niet bestaan zonder zijn personeel. De verhalen van deze belangrijke personen achter de schermen zijn echter vaak door de geschiedenis heen verdwenen en vergeten. Daarom zetten we deze mensen en hun werk dit jaar in de spotlight!
Kasteel Huis Bergh
Kasteel Bergh in ‘s-Heerenberg is naar de oorspronkelijke eigenaren van dat kasteel genoemd: de heren van den Bergh. In dit Huys resideerden zeker sinds de twaalfde eeuw de heren van den Bergh. Het geslacht werd in 1486 door de keizer van het Heilige Roomse Rijk in de gravenstand verheven. Ook het grote huisarchief getuigt van de macht en rijkdom van de graven van den Bergh.
De hofhouding komt tot leven, maak kennis met ze
In het archief is een overzicht van de ideale hofhouding, zoals het echtpaar graaf Willem IV van den Bergh (1536-1586) en gravin Maria van Nassau (1539-1599) die voor ogen hadden, uit 1560 gevonden . Door zijn prestigieuze huwelijk met de zuster van Willem van Oranje, had de standsbewuste graaf Willem IV zich in 1556 aan de Van Nassaus verbonden.
Er werd een kundige gaardenier aangetrokken die een groots op te zetten pleziertuin, waarbij een overdekte kaatsbaan (1560) werd gebouwd, moest realiseren. Bij de poort van de hoofdburcht stond dus de averste weecker of poirter. Ook de hofhouding werd aangepast. Dit hield in dat de graaf een kamerling, een jongen en een lakei voor zichzelf reserveerde. Er moest een predikant aan het hof komen die ook toezag op het onderwijs van de kinderen. Een keukenmeester (kok) kreeg de hulp van twee keukenjongens. Ook een bussenschutt werd aan de hofhouding toegevoegd. Hij was belast met de zorg voor kanonnen en haakbussen. De gravin kreeg ‘joffers’, adellijke dames, als bedienden en kamermeisjes en vrouwen voor in het washuis. De muntmeester is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de te slagen munten van Bergh.
Deze ideale hofhouding zou zo’n zestig personen tellen. Het personeelsbestand kon echter maar ten dele volgens deze opzet worden samengesteld. De ambitie om Huis Bergh uit te bouwen tot een hof ging verloren door het uitbreken van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648).
Tentoonstelling 1572
Graaf Willem stortte zich met zijn zwager Willem van Oranje in de strijd en moest Huis Bergh eind 1567 ontvluchten. In de tentoonstelling 1572: De opstand van Willem IV van den Bergh wordt de belangrijke rol van graaf Willem IV bij de geboorte van Nederland opnieuw verteld.
Anno 2023 is de hofhouding volledig aangepast aan de museale en publieke functie die Huis Bergh nu heeft. Burggraaf, amtsluyden kamerheren, wachters, kamermaagden en gaardenier zijn vervangen door een staf met medewerkers en vrijwilligers zoals beheerders van de gebouwen en de collectie, gidsen, suppoosten, groenbeheerders en interieurverzorgers. Allen werken met grote inzet om een breed publiek optimaal van de nalatenschap van de graven van den Bergh te laten genieten.
