Op de Dag van het Kasteel 9 juni Zal Trudi Brink twee keer een lezing houden In de lezing van 11.30 uur zal zij vooral ingaan op de grafstenen van de oudste en de jongste generatie. Om 14.00 uur komt de steen te Jelsum uitgebreid aan bod. Het tweede deel van deze laatste lezing zal ter plekke, in het bos bij Dekema state plaatsvinden.
Op de plek waar zich nu de prachtige Dekema state bevindt, stond vroeger Camstra state. Reinsck van Camstra († 1549), een telg uit de vooraanstaande Friese familie Van Camstra, erfde de state te Jelsum van haar vader. Nadat haar man Hette van Dekema in 1522 overleed, ging zij met haar zeven kinderen wonen op de boerderij bij die state. Haar zoon Pieter van Dekema erfde Camstra state van zijn moeder. Sindsdien heet deze Dekema state.
De grafzerk die Reinsck voor haar echtgenoot liet maken, lag aanvankelijk in de Galileërkerk te Leeuwarden, op het graf van het echtpaar. Toen de kerk in 1940 werd afgebroken kwam de grafsteen na wat omzwervingen terecht in het bos bij Dekema state. De zerk bevat ook een inscriptie en het wapenschild van Reinsck. Deze zijn toegevoegd na het overlijden van de vrouw, 27 jaar na haar man. De voorstelling op de grafzerk is bijzonder, juist vanwege de manier waarop de gedachtenis aan de vrouw gecombineerd werd met die aan haar echtgenoot.
Ook de zerk voor de ouders van die echtgenoot is overigens bewaard gebleven. Het betreft hier de grafsteen voor Juw van Dekema en Catharina van Hottinga in de Martinikerk te Franeker. Doordat deze zerk bovenaan werd gesigneerd en gedateerd, weten we dat de maker van die steen Benedictus Gerbrandts was. Deze beeldhouwer vervaardigde vele grafzerken voor de Friese adel. De stenen worden gekenmerkt door een specifieke beeldtaal en kwalitatief hoogwaardig beeldhouwwerk.
Eveneens heeft de grafsteen voor de eerder genoemde zoon van Hette en Reinsck, Pieter van Dekema, de tand des tijds doorstaan. Deze is ingemetseld in de zuidelijke buitenmuur van de Oldehovetoren in Leeuwarden. De zerk bevat de levensgrote portretten van Pieter en zijn echtgenote Catharina van Loo. De voorstelling is zeer bijzonder vanwege de sarcofaag waar het echtpaar bovenop lijkt te staan. Daarin is een menselijk lichaam in verregaande staat van ontbinding, liggend op een rieten dodenmat, te zien.
Het is uniek dat er van drie opeenvolgende generaties uit eenzelfde familie grafstenen bewaard zijn gebleven. Over de vormen en inscripties die hierop aanwezig zijn, valt veel te vertellen.
Zie voor de grafzerk van Hette van Dekema en Reinsck van Camstra nr. 32 van het tijdschrift Alde Fryske Tsjerken: https://cms.beeldschrift.nl/api/api/file/saft/1ec2a6a17f4b79993c7df54a7db7d082/
Zie voor de zerk van Pieter van Dekema en Catharina van Loo nr. 28 van het tijdschrift Alde Fryske Tsjerken: https://cms.beeldschrift.nl/api/api/file/saft/802206f36709cd3c68687ad6ae7b5937/
