fbpx Skip to main content

Koetsiers, koks en keukenmeiden op Dag van het Kasteel
Thema 2023 ‘Upstairs/Downstairs’ op veel landgoederen terug te vinden

Publicatiedatum: 15-03-2022

Gouvernantes, linnenmeiden, koetsiers, dienstbodes, koks, stalknechten, tuinmannen en chauffeurs: in alle eeuwen konden de bewoners van kastelen en buitenplaatsen niet zonder een flinke stoet aan personeel. Op 29 mei 2023 vertelt Dag van het Kasteel de verhalen van hun levens in dienst van ‘hun’ heer of vrouw. De aanwezigheid van het personeel is tot op de dag van vandaag in veel kastelen nog steeds voelbaar en zichtbaar. Verschillende kastelen organiseren extra activiteiten op deze dag rond het jaarthema ‘Upstairs/Downstairs’. Ruim 100 kastelen doen mee met Dag van het Kasteel. Én er sluiten zich ook dit jaar weer nieuwe kastelen aan.

Kasteel Keukenhof: bezoek de dienstbodenverdieping
Op de zolderverdiepingen van kasteel Keukenhof wordt het verhaal van het gebouw en zijn bewoners tussen de 17e eeuw en de late jaren 70 van de afgelopen eeuw verteld. De afgelopen jaren werd de zogenaamde ‘dienstbodenverdieping’ van kasteel Keukenhof met hulp van de provincie Zuid-Holland conserverend gerestaureerd en met materiaal en meubels uit eigen collectie heringericht. Daarnaast is ook de bovenliggende beddenzolder hersteld en gereed gemaakt om het dagelijks leven van de dienstboden – vooral de dienstmeisjes- aan het publiek te laten zien. Niet eerder zijn deze verblijven op Dag van het Kasteel toegankelijk geweest voor het publiek. Uit alle tijden zijn op deze zolderverdiepingen van het kasteel zichtbare sporen bewaard.

Museum Huis Doorn: ontmoet de postjongen en keukenmeid van de keizer
Museum Huis Doorn werd tussen 1920 en 1941 bewoond door de laatste Duitse keizer. Deze vluchtte naar Nederland toen zijn land de Eerste Wereldoorlog verloor. Uiteraard nam Wilhelm II niet alleen bezichtingen maar ook veel van zijn bedienden mee. Op Dag van het Kasteel organiseert Museum Huis Doorn een ‘living history route’. Acteurs en actrices hebben zich ingeleefd in een personage uit het personeelsbestand van de keizer en ontmoeten de bezoeker binnen en buiten, zoals de postjongen, de keukenmeid, de huismaarschalk en een hofdame van de keizerin. Het ‘personeel’ van Wilhelm vertelt over zijn of haar werk en beantwoordt vragen. Daarnaast zijn er twee wandelingen die bezoekers langs plekken op het landgoed voeren waar het huispersoneel van de keizer woonde en werkte: het poortgebouw, de tennisbaan, de hakplaats, de rozentuin, de kassen en de garage. Kinderen leren tijdens Dag van het Kasteel bovendien over de werkzaamheden die het personeel elke dag moest uitvoeren, zoals het zilver- en koperpoetsen en koffiebonen malen.

Duivenvoorde besteedt ‘dubbel’ aandacht aan het thema ‘Upstairs/Downstairs’.
Duivenvoorde besteedt ‘dubbel’ aandacht aan het thema ‘Upstairs/Downstairs’. Ook dit kasteel heeft enorme zolders waar het personeel bivakkeerde. Eeuwenlang was de traditie, dat zij hun naam achterlieten op de houten wanden en balken. Op een deel van de zolders zijn de kleine ruimtes waar het personeel bivakkeerde nog te zien, een groot contrast met de voorname en elegante ruimtes beneden. De rondleiding start in de oude personeelskeuken en voert van daar richting de zolders.

Maar de adellijke heren en dames van het kasteel hadden zélf ook vaak een ‘dienstverlenende’ functie, namelijk als hofdame of kamerheer van de koninklijke familie. Daarover organiseert Duivenvoorde vanaf 7 april de tentoonstelling Franje & Oranje. Hofjaponnen, sieraden, Oranje-memorabilia, historische documenten en prentbriefkaarten vertellen het verhaal van de eeuwenlange band tussen de bewoners van het Duivenvoorde en de familie Van Oranje-Nassau. Uit de Koninklijke Verzamelingen zijn bijzondere bruiklenen te zien.

OVER DAG VAN HET KASTEEL 

Dag van het Kasteel is het enige landelijke publieksevenement dat kastelen en buitenplaatsen in de spotlight zet. Samen met meer dan honderd kastelen en buitenplaatsen brengen we de diversiteit van dit erfgoed en de veelzijdigheid van de daaraan verbonden verhalen tot leven. Benieuwd naar meer verhalen? Bezoek onze website: dagvanhetkasteel.nl 

MET DANK AAN 
Dag van het Kasteel is mede mogelijk gemaakt met steun van het Fonds voor Cultuurparticipatie, het fonds dat initiatieven die meedoen aan cultuur stimuleren ondersteunt, en de VriendenLoterij.

VOOR DE REDACTIE  
Voor meer informatie en beeldmateriaal kunt u contact opnemen met:
Boris de Munnick, pers & publiciteit, 0622978444
E-mail: [email protected]