De Franse tuin of baroktuin is misschien wel de meest iconische en herkenbare kasteeltuin stijl. De tuinen van Versailles en andere Franse kastelen zijn soms nog beroemder dan de gebouwen zelf. Ook in Nederland zijn dit soort tuinen bij verschillende kastelen en paleizen terug te vinden.
Kenmerken
De eerste baroktuinen werden al in het begin van de 17e eeuw aangelegd. Het is echter moeilijk om een precies breekpunt met de oudere tuinstijlen aan te duiden omdat veel van de barokstijl een voortzetting was van eerdere stijlen. Net als bij vroegere tuinstijlen was ook in deze stijl symmetrie en geometrie een belangrijk aspect.
Het ommuurde karakter van de middeleeuwse tuinen werd wel achtergelaten. Vanaf deze tijd kwamen juist grote en open tuinen met grote waterpartijen in de mode. Deze enorme tuinen werden een toonbeeld van rijkdom en als toonbeeld van macht omdat de mens nu ook heer en meester was van de buitenwereld en de natuur. Een tuin is immers een gecontroleerde, gestructureerde en getemde vorm van natuur. Daarnaast werd ook de natuur buiten de tuin meegenomen in het ontwerp. De paden werden doorgetrokken in de natuur waardoor de tuin oneindig leek.
Ook werd de tuincreatie echt als onderdeel van architectuur gezien waardoor strakke geometrische vormen erg populair waren. De hele tuin kon precies worden getekend en ontworpen inclusief beplanting en andere elementen zoals fonteinen en standbeelden.
Voorbeelden in Nederland
Het meest bekende voorbeeld van een Franse tuin in Nederland zijn waarschijnlijk de tuinen van paleis het Loo. De tuinen van Versailles en andere Franse adellijke paleizen en kastelen werden als voorbeeld genomen voor deze nieuwe uitstraling van macht. De tuinen zijn erg groot en symmetrisch en staan ook bekend om de bijzondere fonteinen. Naast paleis het Loo zijn dit soort tuinen echter ook te vinden bij bijvoorbeeld kasteel Assumburg in Noord-Holland.
Afbeeldingen:
Afbeelding 1: De tuinen van Paleis het Loo, foto door: Roger Veringmeier, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Paleis_Het_Loo_Tuin_Hollands_classicisme.jpg.
Afbeelding 2: Kopergravure van kasteeltuin Assumburg, 1729, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kopergravure_kasteeltuin_assumburg.JPG.
Afbeelding 3: Foto kasteel Assumburg, Foto door: Remco Brantjes, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kasteeltuin_assumburg.jpg.
Bronnen:
Digital Encyclopedia of European History, The French Garden, https://ehne.fr/en/encyclopedia/themes/arts-in-europe/space-city-and-territory/french-garden (geraadpleegd op 27-8-2024).
Britannica, 17th and 18th-century French, https://www.britannica.com/art/garden-and-landscape-design/17th-and-18th-century-French (geraadpleegd op 27-8-2024).
Kasteeltuin Assumburg, De tuin, https://www.kasteeltuinassumburg.nl/de-tuin/ (geraadpleegd op 27-8-2024).
Paleis het Loo, De tuinen van Willem en Mary, https://paleishetloo.nl/verhalen/paleistuinen (geraadpleegd op 27-8-2024).
