Nederland 1672 – Het staat bekend als het Rampjaar. De Republiek der Verenigde Nederlanden wordt in 1672 aangevallen door Engeland, Zweden, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen. Er breekt paniek uit, als de Fransen de Rijn oversteken en Twente en Zutphen bezetten. Op 6 april 1672 begon de Frans-Nederlandse Oorlog, ook wel de Hollandse Oorlog genoemd.
Vijanden van de Republiek
Tussen 8 mei 1667 en 2 mei 1668 waren Frankrijk en Spanje met elkaar in oorlog. De Republiek der Verenigde Nederlanden verleende steun aan de Spanjaarden, waardoor ze zich de woede van de Fransen op de hals haalden. Engeland voelde zich bedreigd door de groeiende zeemacht van Holland, en wilde de Republiek terugbrengen tot een kleine machteloze staat. Ook Zweden zag graag dat de Hollandse schepen niet meer de noordelijke zeeën domineerden.
Aanval van Frankrijk
In Frankrijk begonnen op bevel van Lodewijk XIV de voorbereidingen voor de invasie. Er werden zo’n 180.000 manschappen beschikbaar gesteld. Omdat het Lodewijk niet toegestaan werd zijn troepen door de Spaanse Nederlanden te laten trekken, namen ze een grote omweg en staken ze via het bisdom van Keulen, dat op hand van de Fransen was, de Rijn over. Ze omzeilden zo het fort van Maastricht en marcheerden bij Lobith gemakkelijk de Republiek binnen.
Verloop van de Hollandse Oorlog
Utrecht viel al snel. Het bisdom van Münster zond soldaten uit om Groningen onder vuur te nemen, maar deze stad hield stand. Snel greep Nederland naar haar sterkste wapen: het water, waarmee ze het landschap lieten overstromen. De Hollandse Waterlinie vertraagde de opmars van de Franse troepen. Michiel de Ruyter wist in een serie zeeslagen -ook bekend als de derde Engelse Zee-oorlog- stand te houden tegen de Franse en Engelse vloot, waardoor een invasie op de Hollandse kust uitbleef.
Bondgenoten van de Republiek
De Republiek was bovendien niet alleen. De keizer van het Heilige Romeinse Rijk en koning Karel II van Spanje steunden de Republiek. Lodewijk XIV zag in dat het niet gemakkelijk zou gaan. In de Nieuwe Wereld deed Nederland een tegenaanval, door in 1674 de Franse kolonie van Acadia te veroveren. Ook nam de Republiek New York in, om de stad later weer terug te geven aan Engeland zodra dat land uit de oorlog stapte. Op de Middellandse Zee vergingen Spaanse en Hollandse vloten en verkregen de Fransen tijdelijk de heerschappij. De oorlog eindigde uiteindelijk met het Verdrag van Nijmegen (1679).
Dit verhaal is verschenen op isgeschiedenis.nl, en aangeboden door Geschiedenis Magazine. Geschiedenis Magazine schrijft de komende tijd verschillende achtergrondverhalen over het Rampjaar in bredere context.
