De meeste verhalen die we hebben over Upstairs/Downstairs relaties komen uit de 19de en 20ste eeuw. Hiervan hebben we namelijk vaak nog de voorwerpen en vertrekken die we kunnen bestuderen en soms kunnen we zelfs het oude personeel zelf nog vragen stellen. Ook in alle andere eeuwen dat kastelen werden bewoond was er echter personeel aanwezig, dus ook in de middeleeuwen.
Huispersoneel
In tegenstelling tot in latere eeuwen hadden kastelen in de middeleeuwen nog veel verschillende taken tegelijkertijd. Naast woonruimtes waren kastelen ook administratieve centra, economische centra en militaire centra. Ook voor al deze functies was er dus “personeel” aanwezig op het kasteel. Zelfs de bevolking en boerderijen rondom het kasteel werkten voor het kasteel en leefden allemaal op de grond van het kasteel en waren een soort van personeel. Hoewel dat ook interessant is zullen we hier vooral het huispersoneel behandelen om de verschillen met latere tijden duidelijk te maken.
Hoeveel huispersoneel er aanwezig was in een kasteel en welke taken zij hadden hing vooral af van de grote en het belang van het kasteel. Een groter kasteel heeft natuurlijk meer personeel nodig. Ook heeft een kasteel meer en ander personeel nodig bij een hoge adellijke dan bij een lage adellijke familie. Het personeel heeft vaak dezelfde rollen als in latere eeuwen maar er zijn ook nog wat rollen die in latere eeuwen niet meer bestaan.
Zo zijn er in de middeleeuwen vaak ook nog poortwachters en nachtwachters in dienst deze moesten zorgen voor de veiligheid van het kasteel en de familie. Ook kon een kasteel dat aan het water lag een veerman in dienst hebben. Er waren in deze tijd nog een stuk minder bruggen, zeker over grote rivieren. Een veerman zorgde er dus voor dat het gehele gebied rondom het kasteel alsnog goed toegankelijk en verbonden was.
Voedsel en kasteelpersoneel
Een van de belangrijkste onderdelen van het dagelijks leven is natuurlijk voedsel. Om deze reden hadden kastelen ook verschillende personeelsleden die zich hier volledig op richtte. Net als in latere eeuwen was er in middeleeuwse kastelen vrijwel altijd een kok aanwezig. In die tijd werd dit keuken of kook maagd genoemd. Zij werkten natuurlijk niet alleen want zeker in deze tijd was het een hele grote taak om eten op tafel te krijgen. Zo was het aanmaken en warmhouden van de openhaard op zichzelf al een grote taak.
Daarnaast hadden sommige middeleeuwse kastelen ook een aparte bakker in dienst, iemand die zich dus alleen bezighoudt met het bakken van brood. Dit is niet heel raar aangezien er brood bij bijna iedere maaltijd werd gegeten. Ook hadden veel middeleeuwse kastelen een eigen brouwer in dienst. Bier was als alcoholische en daardoor relatief schone drank enorm van belang voor de gezondheid van de kasteelbewoners.
Ook het bijhouden van en bewaren van het voedsel is ook een heel belangrijke taak in de middeleeuwen. Zo was er op sommige kastelen zelfs een keldermeester. Deze persoon moest ervoor zorgen dat er genoeg eten op voorraad was. Hij moest niet alleen zorgen dat er genoeg was en dat er niets van werd gestolen maar ook dat het goed bewaard werd. Zo moest het natuurlijk koel en donker zijn en moet het vlees op het juiste moment geslacht en geconserveerd worden.
