EEN RAMP IS VAN ALLE TIJDEN

Afgelopen editie van Dag van het Kasteel stond in het teken van rampen die kastelen en buitenplaatsen hebben doorstaan. Hiermee sloot Dag van het Kasteel aan bij de herdenking van het Rampjaar 1672, dit jaar 350 jaar geleden.

Ook keken we naar de actualiteit. Het rampjaar 2020 was net voorbij en ook in 2021 maakten we rampzalige tijden mee door corona en door de overstromingen die vooral Limburg troffen. Zijn er parallellen met het Rampjaar 1672? Het ene Rampjaar is het andere niet, of toch wel? Ook laat de oorlog in Oekraïne zien dat een ramp van alle tijden is.

Maar ook andere rampen kwamen aan bod. In de loop der eeuwen hebben kastelen en buitenplaatsen flink wat rampen doorstaan, waarover vele verhalen te vertellen zijn. Niet alleen de rampen maar ook de veerkracht na een ramp stonden dit jaar centraal.

Kastelen en buitenplaatsen hebben in hun lange geschiedenis te maken gehad met oorlogsgeweld en natuurgeweld, met rampzalige eigenaren die hun goed vergokten of verwaarloosden, met economische tegenspoed of met herbestemming die met flinke ingrepen aan het gebouw gepaard ging.

Dit zijn heftige gebeurtenissen die hun weerslag hadden op deze monumenten. Het is niet alleen maar kommer en kwel. Ondanks eeuwen van blootstelling aan allerhande onheil zijn kastelen en buitenplaatsen er nog in groten getale. Na een oorlog werden kastelen heropgebouwd, vaak gemoderniseerd naar de mode van die tijd.

Ook kasteelruïnes hebben nu een belangrijke plek als erfgoed. Die geven weer andere verhalen prijs. Herbestemming zorgde voor aanpassing aan gebouwen, maar door hun nieuwe functie bleven deze kastelen en buitenplaatsen wel bestaan. Het opdelen van een landgoed reet het uiteen, maar nieuwe eigenaren maakten er soms ook weer iets bijzonders van.

En dat kastelen en buitenplaatsen bijzondere plekken zijn, dat hebben we geweten de afgelopen twee jaar. Door de ruimte, de rust en de natuur waren het de ideale plekken voor uitjes en wandelingen door het groen.

Zo is een ramp een ramp, maar deze voorbeelden leren ons ook dat er na de ramp zeker hoop gloort. Als we dat onthouden, en als we ons bewust blijven dat we kastelen en buitenplaatsen onze omgeving verrijken, kunnen we elke keer na een ramp de schouders eronder zetten en tot mooie oplossingen komen zodat we ook in de toekomst kunnen blijven genieten van kastelen en buitenplaatsen.