Willem III was een van de sleutelfiguren van het rampjaar. Hij was de legerleider van het leger van de Republiek en reisde zelf verschillende malen af richting het slagveld. Hij heeft echter nog meer gedaan in zijn leven. Hij wist niet alleen de macht in de Republiek naar zich toe te trekken maar werd ook koning van Engeland.
Een onzekere toekomst in de Republiek
Willem III werd in 1650 geboren, precies 8 dagen na het overlijden van zijn vader Willem II. Deze omstandigheden waren op zichzelf al erg heftig maar daar kwam ook nog bij dat hij niet de titel van zijn vader erfde. Willem III werd niet automatisch stadhouder en daarmee kwam de Republiek in zijn eerste stadhouderloze tijdperk. Dit was omdat zijn vader Willem II een aantal keer had gepoogd een staatsgreep te plegen. Om dit in de toekomst te voorkomen werden de Oranjes, door de regenten, afgezet als stadhouder.
Stadhouder
Toch kennen wij Willem III tegenwoordig ook als stadhouder, dit komt doordat hij de titel terug heeft weten te krijgen. In het rampjaar was veel ontevredenheid en woede onder de bevolking en werd tweedeling tussen de Prinsgezinden en staatsgezinden nog heftiger. De prinsgezinden of orangisten stonden aan de kant van Willem III en wilde graag dat hij stadhouder werd. De staatsgezinden wilden juist dat raadspensionaris Johan de Witt de meeste macht behield. Door de onrust en oorlog in het rampjaar konden de orangisten Willem III eerst tot Kapitein-Generaal te benoemen en later ook aanstellen als Stadhouder.
Hij wist echter al snel nog meer macht naar zich toe te trekken. Hij en andere orangisten bedachten een uitgebreid complot om ervoor te zorgen dat beide broeders de Witt werden vermoord. De nieuwe raadspensionaris had veel minder macht en bijna alle staatsgezinden werden uit hun posities van macht gehaald. Hij wist zo tijdens en ook in de periode na het rampjaar steeds meer macht naar zich toe te trekken. Het succes van de gewonnen oorlog zorgde ervoor dat hij stadhouder werd van nog meer provincies naast Holland en Zeeland.
Willem III of William III
Nadat Willem III de Republiek door het rampjaar had gesleept hielden de oorlogen voor hem niet op. Ook had zijn groeiende macht nog niet zijn hoogtepunt bereikt. In 1977 trouwde Willem III met de Engelse Maria of Mary Stuart II het nichtje van de Engelse Koning. Toen de koning van Engeland stierf werd de vader van Maria koning. Dit betekende ook dat Maria ineens troonopvolger was omdat haar vader geen zoons had.
Er was echter een groot probleem met haar vader, Jacobus II, hij was katholiek. Dit werd een nog groter probleem toen hij een zoon kreeg. De bevolking van Engeland was namelijk bang dat hij zijn zoon katholiek zou opvoeden en dat Engeland daardoor een katholieke natie zou worden. Dit was iets wat de overwegend protestante Engelse bevolking niet wilde.
In 1688 valt de Nederlandse Willem III daarom met steun van de oppositie in Engeland het land binnen met een grote oorlogsvloot om de koning af te zetten. Zonder een grote strijd vlucht Jacobus het land uit. In 1689 worden Willem III en Maria Stuart gekroond tot koning en koningin van Engeland. Deze gebeurtenis wordt nu de glorious revolution genoemd.
Het einde
Maria Stuart sterft vrij plotseling in 1694 op 32 jarige leeftijd en laat Willem III alleen en kinderloos achter. Als ook hij in 1702 aan een longontsteking overlijdt, is er een probleem van opvolging. Hij had geen kinderen, broers of zussen. In Engeland werd hij opgevolgd door de zus van Maria maar in de Republiek maakte ze van deze situatie gebruik om een tweede stadhouderloze tijdperk in te luiden. Zo liet Willem III de twee landen waar hij de meeste macht had in eenzelfde soort situatie achter als hij ze vond aan het begin van zijn leven.
Willem III was slechts een van de sleutelfiguren in het rampjaar. In de komende maanden zullen ook andere hoofdpersonen in het rampjaar op Dag van het Kasteel digitaal worden belicht. Lees hier het eerste artikel over Lodewijk XIV.
