fbpx Skip to main content

De ijskelder van Landhuis Oud Amelisweerd

Oud Amelisweerd | Utrecht

21 mei 2024 | Connie Fortgens


Ook toen er nog geen koelkasten en diepvriezers waren, wilden mensen graag hun voedsel koel kunnen bewaren om het langer goed te houden. Een slimme, maar wel heel luxe, manier was het gebruik van een ijskelder. Meestal was dat een losse kelder buiten het huis, maar hier op Oud Amelisweerd bestaat de ijskelder uit een ronde gemetselde put van ruim 3 meter diep. Deze put is waarschijnlijk rond 1808 aangelegd.

Als er in de winter ijs op de  Kromme Rijn lag, zaagden sterke mannen daar grote blokken uit. Die blokken stapelden ze in de put en dekten ze waarschijnlijk toe met hooi. Als dit alles goed gebeurde kon het ijs op die manier wel twee jaar ijs blijven.

In de zomer haalden men met behulp van een ladder regelmatig stukken ijs uit de put. Dat ijs leg legden ze in een houten kast die bekleed was met tin of zink en gevuld met zaagsel en andere materialen om het ijs langer goed te houden. Ook zaten er lekbakken in om het gesmolten ijs op te vangen. Die lekbakken moesten dagelijks geleegd worden. Zo’n kast heette een ijskast.

Het ijs gebruikten men niet alleen om eten langer goed te houden, maar ook om wijn en andere dranken te koelen en voor het maken van (room)ijs.