Het diner was altijd een grote gebeurtenis op een kasteel of buitenplaats, zeker als er bezoek bij aanwezig was. Het was dé manier om gezellig samen te zijn met anderen maar nog veel belangrijker, het was een manier om je rijkdom en klasse te laten zien.
Met het eten wat je serveerde, het servies dat je gebruikte en de manier waarop je de tafel dekte kon je laten zien hoe rijk je was en dat je met de mode mee ging. De mode rondom servies dat werd gebruikt en het voedsel dat werd geserveerd veranderde kon een aantal keer veranderen binnen een eeuw maar de manier waarop de tafel werd gedekt heeft eigenlijk maar één grote verandering doorgemaakt. Van Service à la Française naar Service à la Russe.
Service à la Française
Service à la Francaise is de oudste manier van de tafel dekken, deze manier wordt al sinds de middeleeuwen en zelfs daarvoor gebruikt. Het belangrijkste kenmerk van deze manier van tafeldekken is dat al het eten tegelijk op tafel wordt gezet. De gasten kunnen dan zelf kiezen welke gerechten ze wel of niet willen eten en hoeveel.
De tafel wordt gedekt met een aantal hele mooie en grote gerechten in het midden van de tafel die worden omgeven door verschillende kleinere schalen met gerechten.
Hoewel de tafel er prachtig uitzag had het ook een groot nadeel om het eten zo te serveren. Het eten werd namelijk veel sneller koud op deze manier. Als je begon met soep waren tegen de tijd dat je daar mee klaar was de groentes en het vlees misschien al afgekoeld.
Ook als alle gerechten tegelijk op tafel werden gezet waren er verschillende gangen, vaak drie. De eerste gang bestond vooral uit soepen, gestoofd of gebakken vlees, kip en vis. Hierbij werden ook kleinere gerechtjes van vlees, vis en kip geserveerd die zoet of hartig waren.
De tweede gang bestond uit de grootste gerechten die er uit zagen als ware kunstwerken, daarnaast werden hier ook groentes, salades en andere kleinere gerechtjes bij geserveerd.
De derde en laatste gang leek het meest op het huidige dessert. Ze serveerden kaas, patés, fruit en gebakjes. Pas in de 19e eeuw werd het een gang met vooral zoete gerechten, daarvoor zag deze gang er ongeveer net zo uit als de gangen hiervoor.
Service à la Russe
Vanaf de 19e eeuw komt er een andere manier van dineren in de mode, Service à la Russe. Deze manier van tafelen is de manier die nu meestal ook nog wordt gebruikt bij diners en in de meeste restaurants. Bij deze manier van dineren werden alle gerechten gang voor gang naar de tafel gebracht.
De gerechten werden niet op tafel uitgestald maar werden door de bedienden individueel opgeschept op ieder bord. Dit zorgde er voor het eerst voor dat iedereen dezelfde gerechten kreeg en ook nog allemaal op hetzelfde moment. Er is geen keuze tussen soepen je krijgt gewoon beide soepen na elkaar.
Mensen konden met deze manier van dineren niet meer hun rijkdom laten zien met hun grote “showstopper” gerechten maar wel met de hoeveelheid gangen die op één avond de tafel passeren. Hoe meer gangen je kon aanbieden hoe meer geld je natuurlijk te besteden had.
Het voordeel van deze manier van eten is dat het eten nog warm is als mensen het eten. Ook moest het eten voor deze manier van eten worden voorgesneden in de keuken of op een apart tafel. Op deze manier konden de bediendes makkelijk porties van elkaar scheiden om het op de borden te leggen. In het midden van de tafel was nu heel veel ruimte omdat hier geen grote gerechten meer hoefde te staan. Dit betekent dat de tafel nu gevuld kon worden met grote decoraties en tafelstukken.
Het bestek voor alle gangen ligt bij deze stijl van tafeldekken al vanaf het begin van het diner klaar op tafel. De bedoeling is dat de gasten van buiten naar binnen werken met het bestek, de eerste gang ligt dus het meest ver weg van het bord. Hoe het bestek op tafel ligt is ook stijl/regio gebonden. De Franse (en Nederlandse) stijl is om het bestek dicht te dekken, met de punten van de vork naar beneden. De Engelse manier is het bestek open dekken, met de punten naar boven.
