fbpx Skip to main content

Kasteel in brand!

Kasteel Helmond | Noord-Brabant

28 april 2022 | Linda Prins


Ieder kasteel heeft zijn eigen rampen. Op kasteel Helmond was een van deze rampen de grote brand van 1549. Deze grote brand zette het kasteel in vuur en vlam en zorgde voor veel schade. Aan deze brand wordt dit jaar extra aandacht gegeven in kasteel Helmond met een speciale tentoonstelling op zolder. 

De Brand
We weten dat er in 1549 een brand was in kasteel Helmond door bijvoorbeeld teksten uit die tijd zelf en bouwhistorisch onderzoek aan het kasteel. Hoe de brand is ontstaan is echter niet geheel zeker. De brand lijkt het heftigst te zijn geweest in de westelijke en zuidelijke vleugel van het kasteel, dit kan een belangrijke hint zijn voor hoe de brand is ontstaan. Hier lag namelijk ook de keuken van het kasteel.

Ondanks dat de meeste muren van het kasteel erg dik waren en van steen veroorzaakte de brand toch erg veel schade. Alle plafonds en de balken die deze omhoog hielden waren namelijk wel van hout. Dit betekende dat dit allemaal hersteld moest worden. Daarnaast was er ook veel algemene schade in het kasteel door de vallende houten balken. 

Het Herstel
Ondanks de brand staat kasteel Helmond nu alsnog groot en statig in het hartje van Helmond. Dit komt doordat er heel snel werd gestart met het herstel van het kasteel. Dit weten we door een aantal contracten die de heer van kasteel Helmond, Joost van Cortenbach, heeft gesloten met een molenbouwer genaamd Hendric van Werdingen.  

De molenbouwer werd eerst aangenomen om de balken te herstellen in de Westelijke vleugel van het kasteel. Later tekenden ze samen nog een contract waarin van Hendric van Werdingen aangeeft ook de Zuidvleugel te herstellen. Dat de kasteelheer graag wilde dat al het werk snel werd gedaan is ook duidelijk te zien in deze contracten. Zo mochten de timmerlieden niet van het terrein af zodat ze altijd bezig zouden zijn aan het kasteel. Er werd zelfs hooi voor ze geregeld om op te slapen. 

Andere veranderingen
Naast de werkzaamheden die we terugzien in contracten kunnen we ook enkele andere herstelwerkzaamheden terugzien in de fysieke bouwhistorie van het kasteel. Er moest namelijk veel meer herstelt worden dan alleen het hout van de balken. Na de brand is ook de gehele westelijke vleugel verbreed en de trompetterstoren is gebouwd. Ook zijn in bijna alle andere vleugels van het gebouw verbouwingen, verbredingen en andere toevoegingen toegebracht na de ramp. 

Wil je meer zien en horen over deze brand op kasteel Helmond bezoek dan het kasteel en volg de speciale zoldertour genaamd Kasteel in brand! Kijk voor meer informatie op hun website: https://museumhelmond.nl/tentoonstelling/kasteel-in-brand/.  

Bronnen:
Lia van Zalinge-Spooren, Kasteel Helmond brandt (1549), https://www.brabantserfgoed.nl/page/11095/kasteel-helmond-brandt-1549 (geraadpleegd 28-4-2022). 
Geschiedenis Helmond, De brand van 1549, https://www.geschiedenishelmond.nl/artikel/140/De-brand-van-1549 (geraadpleegd 28-4-2022). 
Afbeeldingen:
Afbeelding 1: Kasteel Helmond
Afbeelding 2: De zolder van kasteel Helmond