Rampen bij Burg Hohes Haus

Het thema van dit jaar “een ramp is van alle tijden” heeft ook betrekking op Hohes Haus (Nienborg, Duitsland). Het rampjaar van 1672 is echter aan Hohes Haus voorbij getrokken. Dit huis ligt namelijk even over de grens in Münsterland, Westfalen. Het was de bisschop van Münster die juist als agressor optrad tegen de Nederlanden. Hij bezette een flink aantal Nederlandse steden, waaronder het nabijgelegen Oldenzaal en Enschede.

Belegering
In 1593, tijdens de Spaans-Nederlandse oorlog, werd de burcht aangevallen. Toen werd alleen nog het ernaast gelegen gehucht door brand geteisterd. Tijdens de slag om Stadtlohn (1623) vonden er schermutselingen plaats in de directe omgeving, maar bleef de burcht buiten schot. In 1633/34 werden de middeleeuwse burcht van Nienborg en het erbij gelegen stadje echter door Hessische troepen grotendeels verwoest. Hohes Haus werd nadien in renaissance stijl omgebouwd. Hierdoor kreeg het zijn karakteristieke uiterlijk met zadeldak, pinakels en wiel-ornamenten. In de gevels werden er vensters aangebracht. Binnen kwamen er grote schouwen voor de warmte en een centrale wenteltrap. De militaire functie van het huis werd toen ingewisseld voor dat van een woonhuis.

Oorlogsvluchtelingen
Het is ook in de moderne tijd, de 20ste eeuw, dat het huis heeft geleden. Dit ving aan met de Eerste Wereldoorlog. In deze tijd was het huis voor de Nederlandse familie niet te gebruiken. Het beheer van Hohes Haus werd daarom uitbesteed aan een rentmeester. Deze situatie herhaalde zich in de Tweede Wereldoorlog. De burcht werd als buitenlands bezit gevorderd en door de plaatselijke overheid gebruikt. Aan het einde van de oorlog werd het huis bewoond door een grote groep Ostflüchtlinge (vluchtelingen uit het oosten van Duitsland en uit Polen). Pas in 1961 vertrok de laatste vluchteling. Het huis was volledig uitgewoond en de meeste antieke meubelen waren als brandhout opgestookt.

Terug naar de middeleeuwen
Daarna werd er door de familie een begin gemaakt met de restauratie van Hohes Haus. De binnen- en buitenzijde werden teruggebracht in de oorspronkelijke staat. Toen Lodi von Bönninghausen na zijn pensioen definitief op Hohes Haus ging wonen, kreeg het huis zijn ziel terug. De damessalon werd opnieuw ingericht en ook de bibliotheek kreeg langzaam zijn huidige vorm. Ook het Wachtmeisterhaus werd opgeknapt, een uit 1754 stammend vakwerk gebouw dat bijna gesloopt zou worden.

Klimaatverandering
Ook in de moderne tijd blijft het huis geen rampen bespaard. Zo werd het zadeldak van Hohes Haus recentelijk geplaagd door optredend houtrot als gevolg van een restauratie fout. De oude balken waren aangetast en moesten worden gerestaureerd. Sommige van deze balken stamden nog uit het jaar 1344, wat door dendrochronologische metingen werd vastgesteld.

Bovendien zijn er de laatste jaren veel stormen, zoals bekend. Als gevolg daarvan sneuvelden er veel oude bomen rond Hohes Haus. Die bomen boden juist bescherming als windvanger voor het huis en de karakteristieke ornamenten. Daarnaast wil ook de rivier de Dinkel nog wel eens buiten zijn oevers treden, waarbij het water tot aan Hohes Haus komt.

Heden
Gelukkig staat het huis fier overeind en kunt u het tijdens Dag van het Kasteel bezoeken. Door het jaar heen vinden er in de zaal bruiloften en partijen plaats. De oude wijnkelder fungeert nu als Ringburgcafé.

Afbeeldingen

Afbeelding 1: Burg Hohes Haus, Nienborg. Bron: Hohes Haus, Nienborg (08517) – Category:Hohes Haus (Burg Nienborg) – Wikimedia Commons

Afbeelding 2: Burg Hohes Haus maakt deel uit van de Landesburg Nienborg. Bron: Hohes Haus