Appelstruyf
Naam locatie: Kasteel Hoensbroek
Plaats: Hoensbroek, Limburg
Website
Social Media
Motivatie
Het recept Appelstruyf is afkomstig uit De verstandige kock, of sorghvuldige huyshoudster uit 1669, hét 17de eeuwse kookboek voor buitenplaats of landgoed. Het kookboek bevat véél recepten met groenten uit eigen tuin. Tevens komt divers fruit veel voor in het kookboek, vooral verwerkt tot confituur, vruchtenpuree, gekonfijt fruit, siroop, fruitsnoepjes én taarten. Wellicht zijn de appels uit de grote gaard van Kasteel Hoensbroek verwerkt tot Appelstruyf?
Rondom Kasteel Hoensbroek waren twee moes/nutstuinen in gebruik binnen de gracht. Daarnaast bezat de Markies vele boomgaarden rondom het kasteel. Pachthoeves waren verplicht delen van de oogst af te staan aan het kasteel.
De Grote Gaard:
De indeling van de moestuin is aangetroffen in een inventaris in het familiearchief d.d. 23 september 1796 “inventaris der mobilien (…..) op den kasteel Hoensbroek”. Deze werd opgemaakt na overlijden van de laatste bewoner van het kasteel: Markies Lotharius Franciscus. Nadat de opstellers van het stuk eerst de roerende goederen in het kasteel hadden beschreven, vervolgden zij hun weg naar “den grooten gaard” waar zich “eenen schoonen sonnewijser” bevond en vervolgens naar “den kleinen gaertt” met het “gaerde huys”. De inventaris vermeldt nauwgezet de indeling en beplanting van de grote moestuin:
“den 1sten perck of vierdel bestaet geheel in mist (bemest) en beplant met aardappelen
de rabatten rontomme voorsien met andere vrugten en gemoes tot onderhoud des keuken. den 2den perck suydwarts geheel bemist half beplant met aerdappels dandere halfte met veldwortelen den 3den perck oostwaerts 3/4 beplant met aerdappels d’ander vierdel met staeckboonen de voorige 3/4 gemist, de rabatten als vooren den 4den perck geheel beplant met cappucins tegenwoordig rijp 1 geheel gemist als boven de heggen en vrugten boomen in goeden staett en opgebonden”.
Het gebruik van de termen “in goeden staett en opgebonden” wijst op leifruit dat langs de westgevel van het bijgebouw moet hebben gestaan. Het zou ook kunnen wijzen op de mate van onderhoud aan de fruitbomen, waarbij de juiste wijze van snoei, vorm en het enten van groot belang waren voor de opbrengst. Appels voor de appelstruyf maakten daar uiteraard onderdeel van uit.
Kasteel Hoensbroek heeft in samenwerking met Netty Engels (1941-2019) -Limburgs beroemde vlaaienbakker en receptspecialiste- het oude recept vertaald naar huidige maatstaven. De 17de eeuwse bakkers wisten ‘op het heilige oog’ hoeveel er werd bedoeld met ‘een goed stuk boter’ en ‘wat suiker’. Wij hechten toch waarde aan grammen en exacte hoeveelheden voor het beste resultaat. Netty bakte jarenlang onze struyf voor onze horeca in de wintermaanden en bezoekers kregen uiteraard het recept mee naar huis. Nu bakt onze kok Shonnathon de struyf met veel plezier. Bezoekers genieten!!
Ingrediënten
Personen: 4
Voorbereidingstijd: 20 minuten,
Bereidingstijd: 45 minuten
- 1 kilo appels
- 50 gram boter
- 50 gram suiker
- 6 eieren
- strooien:
- 25 gram boter
- 5 beschuiten
- 40 gram suiker
- 7 gram kaneel
Bereidingswijze
- Schil de appels, verwijder het klokhuis en snij ze in schijfjes. Verwarm deze in een
grote pan met de boter en de suiker. Schud voortdurend met de pan, zorg dat de appels niet stuk gaan. Laat het mengsel afkoelen. Giet het vocht van de appels af. - Klop de eieren los. Doe 25 gram boter in de bakvorm en laat dit in de oven smelten.
Verkruimel de beschuiten en meng ze met 40 gram suiker en de kaneel. - Strooi ruim de helft van het beschuitmengsel op de bodem van de vorm. Meng
het eiermengsel door de appel en giet het in de vorm. Strooi het resterende beschuitmengsel er op. - Bak de struif direct op 170 graden gedurende 45 minuten. Haal de struif uit
de vorm. Serveer lauw-warm of warm hem iets op voor het serveren.
Bronvermelding: De verstandige kok of sorghvuldige huyshoudster 1669
Voor de liefhebbers volgt hier het originele recept:
Neemt 12 rabau-appelen/snijdt die in stukskens als tot een taert/doetze in een platte pot met een goet stuk boter/en wat suyker/en dikmaels omgeschudt/maer niet te roeren alsze murruw worden/doet ‘er dan 4 of 6 eyeren kleyn geklopt onder/neeme dan een pan met boter/enals de boter begint te braden/zoo stroyt wel dik fijn gesooten geschuyt/met suyker en caneel onder een gemenght over den bodem dat die bedekt is/doet dan de appelen daer op; dan weder bestroyt met de verhaelde beschuyt/tot de appelen bedekt zijn/doet dan een weynigh vuur op het deksel/en laet het soo bakken.
Aan Tafel!
Stichting Dag van het Kasteel verbindt de VriendenLoterij Kasteelprijs jaarlijks aan het thema van het landelijke evenement Dag van het Kasteel, dat in het Pinksterweekend plaatsvindt. In 2024 is het thema ‘Aan Tafel!’, waarbij de eetcultuur van kastelen en buitenplaatsen centraal staat. Het thema van de VriendenLoterij Kasteelprijs is daarom in 2024 ‘Het beste kasteelrecept van Nederland’. Meer informatie over de prijs via: dagvanhetkasteel.nl/vriendenloterij-kasteelprijs-2024/.
Over de VriendenLoterij Kasteelprijs
In 2023 organiseerde Stichting Dag van het Kasteel dankzij een genereuze bijdrage van de VriendenLoterij voor het eerst de VriendenLoterij Kasteelprijs. Dat was een groot succes. Zowel publiek, deelnemende kastelen als de pers waren enthousiast over het concept. Toen ging de prijs naar het meest romantische kasteel, Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt, gekozen door het publiek en uitgereikt door een driekoppige jury.
De VriendenLoterij Kasteelprijs wordt mogelijk gemaakt door de deelnemers van de VriendenLoterij.
