fbpx Skip to main content

Dag van het Kasteel 2021

De 14e editie van Dag van het Kasteel was wederom een bijzondere editie. Net als het voorgaande jaar was het bezoeken van kastelen en buitenplaatsen op 24 mei nog maar mondjesmaat mogelijk. Ook deze editie was daarom de website het middelpunt van Dag van het Kasteel. Op Dag van het Kasteel | Digitaal zijn ruim 60 achtergrondverhalen te lezen rondom het thema van dit jaar, Wat? Water! De rol van water op kastelen en buitenplaatsen. Het mooie is dat alle verhalen op Dag van het Kasteel | Digitaal beschikbaar blijven. Je kunt dus blijvend genieten van deze digitale belevingen.

Verschillende deelnemers hadden een (kleinschalig) programma op locatie. Ook konden mensen aan de wandel met de Spacetime layers app. Dankzij deze app konden bezoekers Corona-proof een buitenplaats of kasteel bezoeken. Met de app op de smartphone gingen bezoekers individueel of met het gezin op stap en hadden ze tijdens hun wandeling een kleine gids in hun broekzak. In de app staat namelijk niet alleen de route, maar er is ook achtergrondinformatie, historische foto’s en verschillende persoonlijke observaties van bewoners of beheerders te vinden. Er zijn 26 wandelingen uitgezet die via de app te lopen waren. Deze wandelingen gaan bijna allemaal over opengesteld terrein en blijven beschikbaar in de app. Ook na Dag van het Kasteel kunnen bezoekers aan de wandel.

14

Editie

60

Online verhalen

61

Locaties ondersteunden de digitale Dag van het Kasteel

300000

Online bezoekers

Thema 2021

Het thema van Dag van het Kasteel 2021 is Wat? Water! De rol van water op kastelen en buitenplaatsen.

Dag van het Kasteel stond in 2021 volledig in het teken van water. Dit thema is op allerlei manieren door onze deelnemers ingevuld. Water is heel belangrijk voor kastelen en buitenplaatsen. De slotgracht zorgde voor verdediging en de rivier zorgde ervoor dat bewoners makkelijk en snel op hun buitenplaats konden komen vanuit de stad. Water voor de keuken werd soms ook uit de gracht gehaald. En de wc, die kwam weer in de gracht terecht. Water is in een land als Nederland altijd een actueel thema: de veranderde waterstand heeft grote gevolgen voor vele kastelen en buitenplaatsen en hun groene omgeving.

Kastelen en buitenplaatsen en water zijn dus onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ook nu. Een goede waterhuishouding is een noodzaak voor de instandhouding van kastelen en buitenplaatsen. Er leven veel vragen: Wat doen langere droge en natte periodes met dit erfgoed? Wat zijn de gevolgen voor de historische tuinaanleg en de biodiversiteit? Wat gebeurt met het huis als de gracht leeg komt te staan? Dit zijn vragen die op Dag van het Kasteel aan de orde kwamen en waarmee we de noodklok luidden.

Bekijk hier de verschillende onderdelen van het thema

Dag van het Kasteel | Digitaal

Kijk, luister en lees hier verschillende verhalen over de rol van water op kastelen en buitenplaatsen.

Essay

De Droge Golf door onderzoeksjournalist Mattijs Smit.

Historisch rood én historisch groen ontlenen hun status en bestaansrecht aan de aanwezigheid van water. Maar wat als dat water langzaam maar zeker verdwijnt?

Symposium

Het symposium Wat? Water! laat de waterwereld en de erfgoedwereld met elkaar kennismaken en laat zien welke belangrijke rol erfgoed kan spelen bij duurzame oplossingen.

Bekijk de livestream en de verschillende casussen.

Klimaatverandering en kastelen en buitenplaatsen

Verschillende mensen reflecteren op het thema klimaatverandering.

Thema

Hier lees je meer over de verschillende manieren waarop water een belangrijke rol speelde op kastelen en buitenplaatsen.

Deelnemersinspiratie

Ondersteuning van eigenaren, beheerders en vrijwilligers van kastelen en buitenplaatsen.

 

Programma 2021

Waterwandelingen

26 Waterwandelingen in de Spacetime Layers app.

Archeotrail

Verdwenen kastelen komen tot leven.

In de media 2021

In de bladen Monumentaal, Het Buiten, en Erfgoed Magazine zijn in 2021 verschillende artikelen van de Nederlandse Kastelenstichting verschenen die ingaan op de rol die water speelde en speelt op kastelen en buitenplaatsen.

Bekijk hieronder de verschillende artikelen

De Huydekopers en hun bezittingen aan de Vecht

Veel kastelen en buitenplaatsen in Nederland liggen aan het water. Deze sprookjesachtige ligging aan het water kunnen we nog altijd ervaren. Een boot- of fietstochtje langs de Vecht in Utrecht biedt een prachtig zicht op de vele buitenplaatsen die rijke Amsterdammers daar vanaf de zeventiende eeuw aanlegden.

Dit artikel is afkomstig uit MONUMENTAAL, veelzijdig magazine over cultureel erfgoed in Nederland en Vlaanderen. www.monumentaal.com – nr. 6, 2020. Lees HIER het artikel.
Auteur: Fred Vogelzang

De Piloersemaborg: Over boeren, edelen en soldaten in het Groninger terpengebied

Al in de vroege middeleeuwen waaide het verschijnsel klooster uit het Midden-Oosten naar Noord-Europa over. Mannen en vrouwen trokken zich terug uit de wereld om hun leven in dienst te stellen van God. Die kloosters werden, juist omdat men zich van de wereld afkeerde, vaak in woeste en verlaten streken gesticht. Zo ook het klooster bij het Groningse Aduard. De geschiedenis van de Piloersemaborg begint met de stichting van dit klooster in 1192.

Dit artikel verscheen in Erfgoed Magazine nr.1, 2021. Lees HIER het artikel.
Auteur: Fred Vogelzang

Waterallee trots van kasteel Renswoude

Bij het Utrechtse dorp Renswoude, bekend omdat het bij verkiezingen met Schiermonnikoog meestal nummer 1 is bij het stemmen tellen, ligt een gelijknamig kasteel. Opvallend element in het omringende park is de lange waterallee, waarop bezoekers uitkijken vanuit het voorplein. Het is een van de belangrijkste ‘grand canals’ in Nederland.

Dit artikel is afkomstig uit MONUMENTAAL, veelzijdig magazine over cultureel erfgoed in Nederland en Vlaanderen. www.monumentaal.com – nr. 2, 2021. Lees het artikel HIER.
Auteur: Fred Vogelzang

Kralinger buitenplaatsen

Op de Dag van het Kasteel waren op verschillende locaties wandelingen, verzameld in de Spacetime Layers app. Een ervan is de ‘stadswandeling’, een Rotterdamse route langs bestaande en verdwenen Kralingse buitenplaatsen. Kralingen is pas sinds de annexatie van 1896 een wijk aan de oostkant van het centrum van de Maasstad. Vanaf de 12e eeuw was het een ambachtsheerlijkheid waarvoor de rechten werden verleend door de graaf van Holland.

Dit artikel is afkomstig uit MONUMENTAAL, veelzijdig magazine over cultureel erfgoed in Nederland en Vlaanderen. www.monumentaal.com – nr 3, juli 2021. Lees het artikel HIER.
Auteur: Robert Ligthelm

Klimaatkansen voor Landgoederen

Klimaatverandering is een van de grote thema’s van onze tijd. De stijgende zeespiegel bedreigt lage gebieden op de wereld zelfs in hun voortbestaan. Dat geldt ook voor delen van Nederland. Zelfs als we erin slagen de zee buiten te houden, hebben de veranderingen grote gevolgen voor het landschap. Ook voor landgoederen zal het thema in de komende jaren steeds meer aan belang winnen.

Dit artikel verscheen in HET BUITEN. Lees het artikel HIER.
Auteur: Hans Renes

Kastelen en het middeleeuws klimaatoptimum / Buitenplaatsen en de Kleine IJstijd

Nog niet eerder werd de vraag gesteld, in hoeverre en op welke wijze het klimaat van invloed is geweest op de geschiedenis van onze kastelen en buitenplaatsen. De zeventiende-eeuwse buitenplaatsen zijn bijvoorbeeld allemaal ontstaan tijdens de Kleine IJstijd, de meeste kastelen juist in de warmere periode van het middeleeuws klimaatoptimum. Zijn daar oorzakelijke verbanden te leggen? Wat deden die klimaatveranderingen eigenlijk met het weer, de temperatuur en het landschap? En in hoeverre heeft dat dan weer invloed op de samenleving, de economie, de politieke situatie? Zijn die invloeden te verbinden met de opkomst van kastelen en buitenplaatsen? Kortom, wat voegt het aan onze kennis over en ons inzicht in het verleden toe om de geschiedenis van het klimaat te betrekken bij onze blik op ‘vroeger’?

Deze vragen staan centraal in twee essays. De eerste beschrijft de veranderingen van het klimaat in de middeleeuwen, de opkomst van kastelen, de rol van landschap en water daarin. In het tweede worden mogelijke verbanden onderzocht tussen de Kleine IJstijd en de buitenplaatsenmode, die we in de vroegmoderne tijd zien.

Deze essays zijn geschreven in het kader van het Dag van het Kasteel 2021 thema.
Lees HIER het essay Kastelen en het middeleeuws klimaatoptimum.
Lees HIER het essay Buitenplaatsen en de Kleine IJstijd.
Auteur: Fred Vogelzang

Voor de pers – persberichten 2021

Voor de 2021 editie stuurden we verschillende persberichten uit naar gedrukte en digitale media. Ook hadden we persbericht sjablonen die deelnemers konden gebruiken om hun eigen Dag van het Kasteel deelname te promoten. Dit was de 2021 perspagina.

Team 2021

Heidi van Limburg Stirum

Kernteam | Directeur

Janneke van Dijk

Kernteam | Projectleider

Freek Minderman

PR en Communicatie

Martien Verdenius

Back-office

Fred Vogelzang

Wetenschappelijk medewerker

Ben Olde Meierink

Wetenschappelijk medewerker

Nils van Beek

Programma | Waterwandelingen

Alice Duiven

Programma | Waterwandelingen

Georgette van de Water

Programmamaker | Waterwandelingen

Barbara Joustra

Programmamaker | Waterwandelingen

Judith Kuipéri

Programmamaker | Waterwandelingen

Anne de Jong

Social Media

Partners die Dag van het Kasteel 2021 mede mogelijk maakten