fbpx Skip to main content

Michiel de Ruijter, het Rampjaar en de oorlog met Engeland

Nederland | Nederland

28 maart 2022 | Linda Prins


Veel mensen zullen de standbeelden kennen en zullen Michiel de Ruijter kennen als zeeheld. Wat hij echter precies heeft gedaan of wanneer hij überhaupt leefde zal veel onbekender zijn. Michiel de Ruijter was luitenant-admiraal van het leger van de Republiek en speelde een belangrijke rol in het Rampjaar. Hij was niet alleen belangrijk tijdens de zeeslagen tegen Engeland maar was ook goed bevriend met de vermoorde Raadspensionaris Johan de Witt. 

Voor het Rampjaar
Michiel Adriaenszoon, of zoals wij hem kennen Michiel de Ruijter, wordt in 1607 geboren in Scheveningen. Op elf jarige leeftijd vindt hij al een baan aan boord van een schip als bootsjongen. In 1633, op 26-jarige leeftijd, schopt hij het al tot stuurman van een walvisvaarder en drie jaar later wordt hij kapitein van een kaperschip. Nadat hij in 1644 een eigen schip heeft gekocht besluit hij in 1650 na het overlijden van zijn tweede vrouw toch met pensioen te gaan. 

Als in 1652 echter de Eerste Engelse Oorlog uitbreekt wordt hij gevraagd om als kapitein en vice-comandeur de Nederlandse vloot te helpen en gaat hij dus terug aan het werk. Hij bleek enorm goed en succesvol te zijn in deze rol en werd daarom al snel benoemt tot viceadmiraal van de Hollandse vloot. In de Tweede Engelse Oorlog werd hij benoemt tot luitenant-admiraal en kreeg hij dus een nog belangrijkere titel. 

Het Rampjaar
In 1672 komt de Republiek in een nieuwe oorlog terecht, nu tegen de Franse, Engelse, Keulse en Munsterse troepen. Op zee lijdt dit tot de Derde Engelse Oorlog. Ondanks dat de Engelse vloot ditmaal verstrekt werd door de Franse vloot weet De Ruyter de oorlog op zee te winnen. In 1673 wordt hij dan ook benoemd tot luitenant-admiraal-generaal van Holland en West-Friesland en krijgt hiermee de hoogste rang binnen het leger van de Republiek.  

Terwijl dit alles gaande was op zee gebeurde er in de Republiek zelf ook een hoop. Vooral de moord op de gebroeders de Witt is iets waarbij de Ruyter persoonlijk betrokken was. Hij was namelijk goede vrienden met de broers. Vooral met Johan de Witt had hij bijvoorbeeld in de voorafgaande jaren veel samengewerkt om de Vloot van de Republiek op te bouwen. Lees meer over de moord op de gebroeders de Witt in dit artikel. 

Na het Rampjaar
Niet lang na het Rampjaar sterft De Ruyter tijdens een zeeslag in de Middellandse Zee tegen de Franssen. Zijn been wordt geraakt door een kanonskogel en moet geamputeerd worden. Enkele dagen later trad wondkoorts op en op 29 april 1676 komt hij te overlijden. 

Michiel de Ruyter werd al direct na zijn dood erkent als grote vaderlandse zeeheld en kreeg een grote plechtige begrafenis en een praalgraf in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Ook in de eeuwen hierna werd de Ruyter veel en vaak herdacht. Er wordt muziek over hem geschreven, herdenkingen georganiseerd en films gemaakt. Ook stond hij bijvoorbeeld op het biljet van 100 gulden en een postzegel. 

Er worden nu wel steeds vaker vraagtekens gezet bij de verheerlijking van Michiel de Ruyter. Is het aanbidden van zo’n persoon wel nodig of goed? Zijn succes ging immers over de ruggen van heel veel anderen. Zo is er veel te doen om zijn rol in het slavernijverleden. Hoewel hij zelf waarschijnlijk geen tot slaaf gemaakte mensen vervoerde, speelde hij wel een belangrijke rol in het gehele slavernij systeem. De forten die hij veroverden en de oorlogen die hij voerde zorgde voor het behoud van het systeem en de Nederlandse macht in het gebied. 

In het Rampjaar waren er ook verschillende andere personen die op hun eigen manier een belangrijke rol speelde. Lees hier meer over Lodewijk XIV, Willem III en Madeleine de Cusance.

Bronnen:
Historiek, Enne Koops, Michiel de Ruyter (1607-1676) – Nederlandse admiraal en zeeheld, Michiel de Ruyter – Admiraal en zeeheld | Historiek (geraadpleegd op 28-3-2022). 
Historiën, discussie tussen Ronald Prud’homme van Reine en Alex van Stipriaan over de vermeende betrokkenheid van De Ruyter bij slavenhandel, Michiel de Ruijter, zijn biograaf en de slavernij – HistoriënHistoriën (historien.nl) (geraadpleegd op 28-3-2022). 
Zeeuwse Ankers, Michiel de Ruyter: zijn levensverhaal, Michiel de Ruyter: zijn levensverhaal – Zeeuwse Ankers (geraadpleegd op 28-3-2022). 
Afbeeldingen:
Afbeelding 1: Schilderij Michiel de Ruyter door Ferdinand Bol (1667)- File:Lieutenant-Admiral Michiel de Ruyter (1607–1676) RMG BHC2997.tiff – Wikimedia Commons 
Afbeelding 2: Het Praalgraf van De Ruyter in de Nieuwe Kerk in Amsterdam – File:Het praalgraf van De Ruyter in de Nieuwe Kerk te Amsterdam Het koor van de Nieuwe Kerk te Amsterdam met het praalgraf van Michiel de Ruyter, SK-A-1642.jpg – Wikimedia Commons 
Afbeelding 3: Een postzegel met De Ruyter –File:NVPH 412 Michiel Adriaenszoon de Ruyter.jpg – Wikimedia Commons